Stalbranden: de oorzaken en de nieuwe brandveiligheidseisen
In Nederland komen helaas nog veel stalbranden voor. Dit onderwerp staat inmiddels al enkele jaren hoog op de agenda van de overheid, dierenorganisaties en verzekeraars. Uit cijfers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid blijken er tussen 2012 en 2021 jaarlijks ongeveer 37 stalbranden te zijn geweest. Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van stalbranden en hoe voorkom je er een?
Isolatie
Dé grote boosdoener wanneer een stal in brand staat betreft de isolatie. Voornamelijk oude isolatiematerialen als Dupanel en Tempex zijn zeer brandbaar, en worden door bouwkundig en technisch specialisten het liefst compleet vervangen.
De brandveiligheid van de isolatiematerialen wordt tegenwoordig verdeeld in brandklassen, waarbij er kritisch wordt gekeken naar de mate van rookontwikkeling en druppelvorming. Klasse A bevat de meest brandvertragende materialen. Zo zijn glaswol, steenwol en schuimglas bijvoorbeeld praktisch onbrandbaar. Oude isolatiematerialen als dupanel en Tempex zijn daarentegen het minst brandveilig. Hoewel er wordt gesproken over onbrandbare isolatie, is geen enkel isolatiemateriaal volledig onbrandbaar. Wél is er een aantal isolatiematerialen dat pas ontbrandt bij zeer hoge temperaturen. De materialen in brandklasse A1 of A2 dragen bijvoorbeeld niet of nauwelijks bij aan de verspreiding van brand en hebben een brandwerend karakter.
Bij nieuwbouwstallen eist de overheid minimaal brandklasse B. Totdat de meeste brandvertragende materialen net zo isolerend zijn als de zeer brandbare materialen, is het nog niet realistisch om Nederland volledig over te laten gaan op brandklasse A. Desalniettemin zijn ontwikkelaars druk bezig met de ontwikkeling van nieuwe producten, met een hoge brandveiligheid én een hoge isolatiewaarde.
Veelvoorkomende brand veroorzakers
Wanneer een stal in brand staat heeft het isolatiemateriaal een grote impact op het vervolg van de brand. Maar wat zijn de meest voorkomende oorzaken van een brand?
Kortsluiting: De meeste stalbranden worden veroorzaakt door defecte apparaten, kortsluiting en slecht aangesloten zonnestroomsystemen. Daarnaast kan er door mestgassen, stof of bijvoorbeeld knagende ratten en muizen kortsluiting ontstaan in elektrische apparaten, zoals een luchtwasser.
Blikseminslag: Een steeds vaker voorkomende oorzaak van stalbrand is blikseminslag. Stallen zijn vaak gelegen op open vlaktes en lopen daardoor extra risico.
Werkzaamheden: Ondoordachte werkzaamheden aan de stal veroorzaken ook geregeld stalbranden, bijvoorbeeld verkeerd aangesloten kabels en onnodige verlengsnoeren.
Oververhitting: Oververhitting van machines en installaties vormen een groot risico voor stalbranden. Dat geldt ook wanneer een machine die nog te heet is wordt teruggeplaatst in de stal.
Kies voor brandveilige materialen, zoals Eternit golfplaten
Je doet er goed aan om voor je stallen en loodsen te kiezen voor brandveilige materialen. Denk bijvoorbeeld aan de dakbedekking: als je kiest voor golfplaten van Eternit, dan ben je zeker van een brandveilige oplossing. Waarom? Eternit golfplaten zijn gemaakt van vezelcement, een brandveilig materiaal. De golfplaten van Eternit hebben dan ook een uitstekende brandreactieklasse van A2-s1, d0. Dit betekent dat ze praktisch onbrandbaar zijn en dat er in geval van brand nauwelijks rookontwikkeling is en er geen druppelvorming optreedt. Eternit golfplaten vormen daarmee een betrouwbare en brandveilige keuze voor elke stal, schuur of loods.
Wil je meer weten over onze brandveilige materialen? Neem dan nu contact met ons op: https://www.eternit.nl/nl-nl/contact/
Aangekondigde maatregelen vanuit het kabinet
Eind 2021 heeft het kabinet een pakket maatregelen aangekondigd om het aantal dierlijke slachtoffers bij stalbranden te verminderen.
1. Verplichte jaarlijkse keuringen voor alle stallen
Vanaf 2023 heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een jaarlijkse, visuele keuring van elektra wettelijk verplicht gesteld voor alle stallen. De grote veehouderijen krijgen daarnaast iedere drie jaar een uitgebreidere, strengere elektra- en zonnestroom keuring. De overige veehouderijen krijgen dit iedere vijf jaar.
2. Brandveiligheidseisen technische ruimte
Stallen van grote veehouderijen hebben vaak een ruimte waarin technische installaties of apparaten staan. Deze technische ruimte van bestaande stallen moeten in de toekomst verplicht worden omgeven met ten minste 60 minuten brandwerend materiaal. Daarnaast worden branddetectiesystemen in de technische ruimte verplicht voor grote veehouderijen.
3. Vergroten veiligheid grote stallen
In 2024 moet er op grote veehouderijen altijd verplicht iemand aanwezig zijn die een veiligheidsmanagement cursus heeft gevolgd. Deze cursus behandelt onder andere brandrisico’s en onderhoud van technische apparatuur.
Wanneer er een brand uitbreekt in een stal is het van belang dat dierlijke slachtoffers zo goed als mogelijk voorkomen worden. Daarbij geldt hoe groter de stal, hoe groter het risico op dodelijke dierlijke slachtoffers. De minister heeft daarom voorgesteld om een grens te stellen aan het aantal dieren per brandcompartiment.
Een groot aantal ontwikkelingen op het gebied van veiligheidsmaatregelen en brandpreventie. Dat helpt niet alleen de dieren, maar ook de boeren.
Voor vragen of contact: https://www.eternit.nl/nl-nl/contact/
Veelgestelde vragen
Op zoek naar meer informatie? Bekijk zeker hier onze Frequently Asked Questions (veelgestelde vragen).
Deel je #myeternit